หลวงพ่อกับของวิเศษ-Miracle Legends: หลวงพ่อปาน วัดบางเหี้ย

พระครูพิพัฒน์นิโรธกิจ (หลวงพ่อปาน อคฺคปญฺโญ) (พ.ศ. 2368 - 29 สิงหาคม พ.ศ. 2453)

วัดมงคลโคธาวาส (วัดบางเหี้ย) อำเภอบางบ่อ จังหวัดสมุทรปราการ

หลวงพ่อปานท่านเป็นพระปรมาจารย์ในตำนานระดับต้นๆของสยามประเทศ ชาวไทยต่างรู้จักหลวงพ่อปานวัดบางเหี้ยด้วยกันทั้งนั้น ท่านเป็นเจ้าของตำนานเขี้ยวเสือไร้เทียมทานที่ไม่มีผู้ใดเทียบได้ แม้ว่าท่านจะมรณภาพไปร้อยกว่าปีแล้ว แต่มหาชนยังศรัทธาทานอยู่อย่างเหนียวแน่น

หลวงพ่อปาน เกิดที่คลองนางโหง (คลองนางหงษ์) ตำบลบางเหี้ย(ตำบลคลองด่านในปัจจุบัน) อำเภอบางบ่อ จังหวัดสมุทรปราการ เกิดเมื่อปี พ.ศ. 2368 บิดาเชื้อชาติจีน ชื่อ "ปลื้ม" มารดาเชื้อชาติไทยชื่อ "นางตาล" อาชีพทำป่าจาก มีพี่น้องร่วมมารดา 5 คน คือ

1.นายเทพย์

2.นายทัต

3.หลวงพ่อปาน

4.นายจันทร์

5.นางแจ่ม

ในยุคนั้นคนไทยยังไม่มีนามสกุลใช้กัน จนกระทั่งถึงสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 ทรงให้ตราพระราชบัญญัตินามสกุลขึ้นใช้ เพื่อให้เหมือนนานาอารยประเทศที่เจริญแล้ว เล่ากันว่าลูกหลานของหลวงพ่อปาน ได้ใช้ชื่อของบรรพบุรุษมาตั้งเป็นนามสกุลว่า "หนูเทพย์" ซึ่งการตั้งนามสกุลโดยใช้ชื่อบรรพบุรุษมาใช้เป็นนามสกุลนั้น แรกๆนิยมกันมาก เช่นเอาชื่อบิดาและมารดารวมกันเป็นนามสกุล

หลวงพ่อปาน วัดบางเหี้ย

หลวงพ่อปานในวัยเด็กก็แสดงถึงความโอบอ้อมอารีเที่ยงตรงและเป็นคนใจถึงเด็ดขาดพร้อมกันไปด้วย ท่านใช้ชีวิตตามแบบหนุ่มเมืองน้ำกร่อยโดยทั่วไป ที่ทำการเกษตรบ้างประมงบ้าง จนมีจุดพลิกผันครั้งสำคัญที่ทำให้ท่านตัดสินใจบวช

เล่ากันว่าวันหนึ่งท่านไปหาหญิงสาวที่รักใคร่ชอบพอกันอยู่ โดยท่านไปหาถึงที่บ้านของหญิงสาวท่านนั้น เล่ากันว่าท่านคิดจะมีครอบครัวเสียที ขณะที่ท่านจะขึ้นไปบนเรือนนั้น พอท่านล้างเท้าก้าวขึ้นบันได ปรากฏว่าบันไดหลุดออกจากกัน ท่านจึงพลัดตกบันไดลงมา ท่านจึงคิดท่านคงไม่เหมาะกับทางโลก หลักจากนั้นท่านตริตรองอยู่หลายวัน ในที่สุดก็ตัดสินใจออกบวช

อุปสมบท

หลวงพ่อปาน ได้มาบรรพชาเป็นสามเณร ที่วัดอรุณราชวราราม(วัดแจ้ง) จังหวัด ธนบุรี จวบจนเมื่ออายุครบ 20 ปี ท่านก็ได้อุปสมบท ณ พัทธสีมาวัดอรุณราชวราราม(อารามหลวง) นั่นเอง โดยมี "ท่านเจ้าคุณศรีศากยมุนี" เป็นพระอุปัชฌาย์

หลวงพ่อปาน ศึกษาทั้งด้านวิปัสสนากรรมฐาน รวมไปถึงไสยศาสตร์ต่างๆ โดยได้รับการถ่ายทอดจากคณาจารย์หลายองค์จนเชี่ยวชาญ ในเวลาต่อมาท่านจึงได้ย้ายมาจำพรรษาอยู่วัดบางเหี้ยนอก(วัดมงคลโคธาวาส) โดยมีพระซึ่งเป็นสหายสนิทตามมาด้วยองค์หนึ่งชื่อ หลวงพ่อเรือน หลังออกพรรษาท่านและหลวงพ่อเรือนก็เริ่มออกธุดงค์ และในพรรษาต่อๆ มาก็มีพระผู้ติดตามมากขึ้น จนกระทั่งออกธุดงค์ครั้งละเป็นร้อยรูป

ภาพวาดหลวงพ่อแตง วัดอ่างศิลา พระอาจารย์ของหลวงพ่อปาน

หลวงพ่อปานและหลวงพ่อเรือนได้ไปฝากตัวเป็นศิษย์ของหลวงพ่อแตง วัดอ่างศิลา จังหวัดชลบุรี เพื่อศึกษาพระธรรมและศึกษาด้านวิปัสนาธุระ หลวงพ่อแตงได้ชื่อว่าเป็นผู้มีวิทยาคมขลังอีกด้วย หลวงพ่อปานจึงได้เรียนวิทยาคมจากหลวงพ่อแตง โดยเฉพาะวิทยาคมการสร้างและปลุกเสกเขี้ยวเสืออันลือลั่น

เมื่อหลวงพ่อปานศึกษากับหลวงพ่อแตงจนมีความเชี่ยวชาญแล้ว จึงได้อำลาพระอาจารย์กลับมาพำนักอยู่ที่วัดบ้านเกิดพร้อมด้วยพระอาจารย์เรือน ณ วัดบางเหี้ย(ปัจจุบันคือวัดมงคลโคธาวาส)

หลวงพ่อปาน เป็นพระภิกษุที่ปฏิบัติธรรมวินัยเคร่งครัดโดยปฏิบัติกิจของสงฆ์เป็นประจำทุกวัน เช่น การนำพระสงฆ์ออกบิณฑบาตทุกๆเช้า นอกจากวันที่เจ็บป่วยจนไปไม่ไหวแล้วท่านก็ปฏิบัติเป็นประจำทุกวัน หรือการนำพระสงฆ์สวดมนต์เช้าเย็นที่หอสวดมนต์เป็นประจำทุกวันโดยสวดมนต์เป็นคัมภีร์หรือผูกเป็นเล่มเป็นวันๆ ไปกระทั่งสวดปาฏิโมกข์ ด้วยเหตุนี้ในสมัยของท่านนั้นบรรดาพระลูกวัดของท่านจึงสวดมนต์เก่งมาก ที่ขาดไม่ได้ก็คือท่านจะนำพระออกธุดงค์เป็นประจำ จะมีพระร่วมขบวนธุดงค์ไปครั้งละมากๆ

ด้วยคุณความดีและคุณธรรมอันสูงส่งของหลวงพ่อปานที่ได้ประกอบขึ้นไว้แต่เมื่อครั้งท่านยังมีชีวิตอยู่ ทำให้ราษฎรทั้งในตำบลใกล้เคียงไปจนกระทั่งต่างอำเภอและต่างจังหวัดพากันเคารพนับถือและรำลึกถึงท่านอย่างไม่เสื่อมคลาย

ก่อนที่หลวงพ่อปานจะมรณภาพนั้นประชาชนที่มีความเคารพบูชาท่านได้พร้อมใจกันหล่อรูปเหมือนของท่านขึ้นมาองค์หนึ่งขนาดเท่าตัวจริง เพื่อไว้เป็นที่เคารพบูชากราบไหว้รูปหล่อแทนตัวท่าน เพราะท่านไม่ค่อยได้อยู่วัดเนื่องจากมักจะเดินธุดงค์ไปในที่ต่างๆ เป็นประจำ แต่เมื่อหล่อรูปเหมือนท่านขึ้นแล้วท่านก็ไม่ค่อยจะเข้าวัด มักจะปลีกตัวไปจำวัดที่พระปฐมเป็นประจำ

เล่ากันว่าการที่หลวงพ่อปานไม่อยากเข้าวัดนั้นอาจเป็นเพราะท่านรู้ล่วงหน้าว่าถึงคราวจะหมดอายุขัยแล้วจึงต้องการความสงบในการพิจารณาธรรมก็เป็นได้ แต่ท่านก็ไม่ได้บอกกับใครๆ เมื่อญาติโยมอ้อนวอนมากๆเข้า ท่านก็บ่ายเบี่ยงไปว่า “เข้าไปไม่ได้ อ้ายดำมันอยู่ ขืนเข้าไปอ้ายดำมันจะเอาตาย” ซึ่งคำว่า “อ้ายดำ” หมายถึงรูปหล่อของท่านนั่นเอง

ท่านมรณภาพ เมื่อ วันที่ 29 สิงหาคม พ.ศ. 2453 เวลา 4 ทุ่ม 45 นาที พระราชทานเพลิงศพ เมื่อวันอาทิตย์ที่ 9 เมษายน พ.ศ. 2454

เขี้ยวเสือหลวงพ่อปาน

เรื่องเขี้ยวเสือของหลวงพ่อปานนี้เล่ากันเป็นตำนานว่า ครั้งที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จมาที่ จ.สมุทรปราการ หลวงพ่อปานได้เข้าเฝ้าและได้ให้เด็กวัดถือพานใส่เขี้ยวเสือที่แกะเป็นรูปเสือไปด้วย เมื่อไปถึงที่ประทับของพระพุทธเจ้าหลวง เด็กที่ถือพานเกิดประหม่ามือสั่นทำเขี้ยวเสือหล่นลงไปในน้ำ หลวงพ่อปานจึงให้เอาเนื้อหมูมาผูกปลายไม้แล้วหย่อนเนื้อหมูลงน้ำ ปรากฏว่าเขี้ยวเสือแกะงับติดชิ้นเนื้อหมูขึ้นมาต่อเบื้องพระพักตร์กันเลย

สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 5 ซึ่งประทับทอดพระเนตรอยู่ตลอด จนถึงกับตรัสกับหลวงพ่อปานว่า "พอแล้วหลวงตา" ทรงโปรดหลวงพ่อปานมาก และทรงเรียกหลวงพ่อปานว่า พระครูป่า เพราะหลวงพ่อปานชอบธุดงควัตร

พระราชนิพนธ์ ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เรื่อง "เสด็จประพาสมณฑลปราจิณ" ได้เล่าถึงหลวงพ่อปานไว้ว่า

“พระครูปานมาหาด้วย พระครูปานรูปนี้นิยมกันในทางวิปัสสนาและธุดงค์วัตร มีพระสงฆ์วัดต่างๆ ไปธุดงค์ด้วยสองร้อยสามร้อย แรกลงไปประชุมที่วัดบางเหี้ยมีสัปบุรุษที่ศรัทธาเลื่อมใสช่วยกันเลี้ยงกินน้ำจืดที่มีไว้เกือบจะหมดแล้วก็ออกเดิน ทางที่เดินนั้นลงไปบางปลาสร้อย แล้วจึงเวียนกลับขึ้นไปปราจิณ นครนายก ไปพระบาท แล้วเดินลงมาทางสระบุรี ถ้ามาตามทางรถไฟแต่ไม่ขึ้นรถไฟเว้นแต่พระที่เมื่อยล้าเจ็บไข้ ผ่านกรุงเทพฯ กลับลงไปบางเหี้ย ออกเดินทางอยู่ในแรมเดือนยี่กลับไปวัดอยู่ในราวเดือนห้าเดือนหก ประพฤติเป็นอาจิณวัตรเช่นนี้มา 40 ปีแล้ว

คุณวิเศษที่คนเลื่อมใสคือ ให้ลงตะกรุด ด้ายผูกข้อมือ รดน้ำมนต์ ที่นิยมกันมากคือ เขี้ยวเสือแกะเป็นรูปเสือ เล็กบ้าง ใหญ่บ้าง ฝีมือหยาบๆ ข่าวที่ร่ำลือกันว่า เสือนั้นเวลาจะปลุกเสกต้องใช้หมูมาล่อ ปลุกเสกเป่าเข้าไปเมื่อไรเสือนั้นจะกระโดดลงไปในเนื้อหมูได้

ตัวพระครูเองเห็นจะได้ความลำบากเหน็ดเหนื่อยในการที่ใครๆ กวนให้ลงโน่นลงนี่ เขาว่าบางทีก็หนีไปอยู่ในป่าช้าที่พระบาทฯ(สระบุรี) บางทีก็หนีไปอยู่บนเขาโพธิ์ลังกา คนก็ยังตามไปกวนไม่เป็นอันหลับอันนอน แต่บริวารเห็นจะได้ผลประโยชน์ในการทำอะไรๆ ขาย เวลาแย่งชิงก็ขึ้นไปถึง 3 บาท ว่า 6 บาทก็มี ได้รูปเสือนั้นแล้วจึงไปให้พระครูปลุกเสก สังเกตดูอัธยาศัยเป็นคนแก่ใจดีมีกิริยาเรียบร้อย อายุ 70 แล้วยังไม่แก่มาก รูปร่างล่ำสันใหญ่โต เป็นคนพูดน้อยมีคนมาช่วยพูด"

หลวงพ่อปานวัดบางเหี้ยมรณภาพไปกว่าร้อยปีแล้ว แต่ประชาชนยังเคารพรักหลวงพ่อปานอยู่อย่างไม่เสื่อมคลาย ทุกๆปีจะมีงานแห่รูปหล่อหลวงพ่อปานจากวัดบางเหี้ย โดยเป็นการแห่รูปหล่อหลวงพ่อปานอย่างน่าทึ่งเป็นราวกับงานมหกรรมอย่างหนึ่ง คือจะแห่รูปหล่อหลวงพ่อปานลงเรือ แล้วแล่นออกทะเลไปไกล จะมีขบวนเรือแห่ติดตามกันไปเป็นร้อยๆลำ

ภาพจาก uamulet.com

เมื่อแห่รูปหล่อหลวงพ่อปานออกไปยังทะเลลึกแล้ว ก็จะมีประเพณีชิงธงหลวงพ่อปาน โดยเรือลำทีอัญเชิญรูปหล่อหลวงพ่อปานมาด้วยนั้น จะมีธงรูปหลวงพ่อปานลงยันต์ติดมาด้วย คนบนเรือจะเอาธงหลวงพ่อปานติดปลายไม้ไผ่ แล้วยิ่นออกไปในทะเล ขบวนเรือที่ติดตามมาด้วยก็จะเร่งเรือขึ้นมาหยิบธงหลวงพ่อปานไปให้ได้ เป็นการชิงธงหลวงพ่อปานกลางทะเลกันเลยทีเดียว พอชิงธงหลวงพ่อปานไปพอสมควรแล้วก็แห่รูปหล่อหลวงพ่อปานกลับวัด จะมีคนรอกราบนมัสการกันอย่างเนืองแน่น

ปัจจุบันนี้รูปหล่อของหลวงพ่อปานก็ยังประดิษฐานอยู่ที่วัดมงคลโคธาวาส ซึ่งปรากฏความศักดิ์สิทธิ์มีประชาชนนับถือกันมาก ต่างพากันมากราบนมัสการและขอน้ำมนต์ที่หน้ารูปหล่อของท่านเอาไปเป็นศิริมงคล